اثر برخی عوامل خوراکی بر تنظیم باز چرخه اوره و بیان ژن ناقل اوره (نوع ب) در بره های نر بلوچی

به منظور بررسی نحوه تاثیر عوامل خوراکی بر کنترل نیتروژن غیرآمینی بازگردانده شده به شکمبه و تنظیم بیان ژن ut-b، در بافت اپیتلیوم شکمبه بره های نر بلوچی یکساله (2±30 کیلوگرم)، یکسری آزمایش در قالب طرح چرخشی در زمان انجام شد. تیمارهای آزمایشی در آزمایش اول از ترکیب دو نسبت علوفه به کنسانتره (75/25 و 55/45 درصد) و دو مقدار پروتئین خام (14 و 18 درصد) تشکیل شد. مقدار نیتروژن مصرف شده (گرم در روز)، غلظت نیتروژن آمونیاکی مایع شکمبه و غلظت نیتروژن غیرآمینی خون بصورت معنی داری (05/0p?) تحت تاثیر غلظت پروتئین خام قرار گرفت. افزایش معنی دار (05/0p?) میزان بیان ژن ut-b همزمان با افزایش غلظت پروتئین خام خوراک از 14 به 18 درصد، نشان می دهد که می توان میزان بیان ژن ut-b مقدار پروتئین خام خوراک کنترل کرد. در آزمایش دوم، از نسبت های مختلف پروتئین قابل تجزیه به پروتئین غیر قابل تجزیه در شکمبه شامل 80 به 20 (تیمار 1)، 75 به 25 (تیمار 2) و 70 به 30 (تیمار 3) استفاده گردید. غلظت نیتروژن آمونیاکی مایع شکمبه و نیتروژن غیرآمینی خون، با کاهش مقدار پروتئین قابل تجزیه در شکمبه، به صورت معنی داری (05/0p?) کاهش یافت. با کاهش نسبت پروتئین قابل تجزیه به پروتئین غیر قابل تجزیه در شکمبه (از 20/80 به 25/75 درصد پروتئین خام خوراک)، میزان بیان ژن ut-b در بافت اپیتلیوم شکمبه به صورت معنی داری (05/0p?) افزایش یافت. تیمارهای آزمایشی در آزمایش سوم، از ترکیب دو منبع پروتئینی (کنجاله کانولا و مخلوط کنجاله کانولا و پودر ماهی) و دو سطح پروتئین خام (16 و 18 درصد) تشکیل شد. با افزایش غلظت پروتئین خام خوراک از 16 به 18 درصد، مقدار نیتروژن مصرف شده (گرم در روز)، غلظت نیتروژن آمونیاکی و نیتروژن غیرآمینی به صورت معنی داری (05/0p?) افزایش یافت. با این حال تیمارهای آزمایشی تاثیر معنی داری (05/0p?) بر میزان بیان ژن ut-b در بافت اپیتلیوم شکمبه نداشتند. نتایج بررسی رابطه رگرسیون بین میزان ph مایع شکمبه و غلظت نیتروژن آمونیاکی مایع شکمبه با میزان بیان ژن ut-b در بافت اپیتلیوم شکمبه، در طول آزمایش های انجام شده نشان داد که مدل دو بعدی میزان بیان ژن ut-b در بافت اپیتلیوم شکمبه همزمان با تغییرات ph مایع شکمبه و غلظت نیتروژن آمونیاکی مایع شکمبه دستخوش تغییرات معنی داری (05/0p?) شد و به صورت نمودار زنگوله ای شکل بود. بیشینه میزان بیان ژن ut-b در دیواره اپیتلیوم شکمبه در ph مایع شکمبه در دامنه 4/6 تا 5/6 و غلظت نیتروژن آمونیاکی شکمبه 22 میلی گرم در دسی لیتر بود. تجزیه و تحلیل مدل های سه بعدی تاثیر عوامل هضمی و متابولیکی نشان داد که در ph مایع شکمبه 35/6 و غلظت نیتروژن آمونیاکی شکمبه در دامنه 66/21 تا 12/22 میلی گرم در دسی لیتر، بیشینه میزان بیان ژن ut-b در دیواره اپیتلیوم شکمبه در مقدار پروتئین خام خوراک 18 درصد، قابلیت هضم پروتئین خام خوراک 44/80 درصد و توازن ظاهری نیتروژن 34/9 گرم در روز، حاصل شد. از سوی دیگر در ph مایع شکمبه در دامنه 58/6 تا 59/6 و غلظت نیتروژن آمونیاکی شکمبه در دامنه 45/23 تا 64/23 میلی گرم در دسی لیتر، کمینه میزان بیان ژن ut-b در دیواره اپیتلیوم شکمبه در مقدار پروتئین خام خوراک 14 درصد، قابلیت هضم پروتئین خام خوراک به 57/80 درصد و توازن ظاهری نیتروژن 19/9 گرم در روز، به دست آمد.